در این قسمت کار کردن با گیت را شروع می کنیم. همان طور که در گذشته گفتیم گیت یک ابزار مدیریتی است که نسخه های مختلف پروژه و کد شما را نگه داری می کند تا به راحتی بتوانید تغییرات پروژه و کد خود را در طول زمان ببینید. به راحتی بین ان ها جابجا شوید. از علت هر تغییر باخبر شوید و بفهمید چه کسی در چه تاریخی این تغییر را ایجاد کرده است.
با این وجود ممکن است به هر دلیل سیستم شما دچار مشکلاتی شود و کد شما از بین برود. در نتیجه نیاز است از کد های خود پشتیبان تهیه کنید.
گیت در این زمینه نیز به شما کمک می کند. سایت هایی مانند گیت لب و گیت هاب به شما کمک می کنند که کد های خود را روی سرورهای ابری ذخیره کنید تا هم از خطرات احتمالی در امان باشد و هم امکان کار تیمی را به شما می دهد.و سایر امکاناتی که از حوصله این بحث خارج است.
ابتدا باید گیت را روی سیستم خود نصب کنید. از آنجایی که گیت یک محصول متن باز و رایگان است هیچ مشکلی در این مورد نخواهید داشت. می توانید نسخه مربوط به سیستم عامل خود را از سایت های مختلف دانلود کنید.
سپس در پوشه ای که کد های پروژه شما قرار دارد بروید و از طریق کامند لاین دستور زیر را برای اولین بار بزنید.

git init

این کار به گیت می فهماند که این پوشه حاوی فایل هایی است که قرار است مدیریت شود. با این دستور گیت یک پوشه مخفی با نام .git ایجاد می کند و داده های مورد نیاز خود برای کار را در آن ذخیره می کند.
سپس شما فایل هایی در این پوشه دارید که نیاز مند این هستید که به گیت بگویید آن ها را تحت نظر داشته باشد و تغییرات آن را ذخیره کند. برای اضافه کردن یک فایل به سیستم نظارتی گیت از دستور

 git add <filename>

استفاده می کنیم. این دستور هم می تواند یک فایل را اضافه کند و یا یک پوشه با تمام فایل های زیر مجموعه آن و یا الگویی از فایل ها را اضافه کند.
شما گاهی ممکن است بخواهید فایل هایی را از مدیریت گیت استثنا کنید. برای این منظور یک فایل متنی ساده به اسم. .gitignore می توانید بسازید و نام یا الگوی تمام فایل هایی که نمی خواهید گیت آن ها را بررسی کند را در آن بگذارید. پوشه هایی مانند vendor یا node_modules که کتابخانه های جنبی پروژه هستند و شما در تولید آن ها نقشی ندارید در این فایل قرار میگیرند . و یا فایل هایی که به صورت خودکار تولید می شوند و نباید توسط گیت دنبال شوند.
اگر مایل هستید بدانید گیت چه فایل هایی را در حال حاضر زیر نظر دارد می توانید از دستور زیر استفاده کنید تا تمام فایل های مورد نظر را لیست کنید.

git ls-files

گاه برعکس ممکن است شما فایلی را به اشتباه به گیت اضافه کرده باشید و تغییرات را نیز ارسال کرده باشید. در این صورت قرار دادن آن در gitignore به تنهایی کافی نیست. شما باید فایل را از لیست گیت پاک کنید. برای این کار از دستور زیر استفاده کنید.

git rm <file> --cache

توجه داشته باشید که اگر اسم فایلی در لیست ignore باشد شما نمی توانید آن را با دستور add به گیت اضافه کنید. اما اگر نیاز به چنین کاری داشتید باید از سویچ -f استفاده کنید. مانند مثال زیر

git add -f <file>

حال که فایل های خود را به گیت اضافه کردید شروع به کد زدن می کنید. بعد از مدتی احساس می کنید به جایی رسیده اید که باید تغییرات خود را ذخیره کنید. مثلا یک باگ را رفع کرده اید یا یک ویژگی را کامل پیاده سازی کرده اید. و یا اصلا پایان ساعت کاری است و میخواهید به منزل بروید و می خواهید آخرین نسخه کد را برای اطمینان روی سرور ها قرار دهید.
اینک وقت آن رسیده است از گیت بخواهید تغییرات را بررسی کند. موارد تغییر یافته را نشان شما دهد . و شما بگویید این تغییرات را با چه اسمی ذخیره کند.
ابتدا می تواند دستور زیر را بزنید.

git status

این دستور ساده وضعیت کنونی پوشه شما را نشان میدهد. این که چه فایل هایی اضافه شده اند. چه تغییراتی رخ داده است. چه فایل هایی حذف شده اند.تمام این موارد با رنگ های مشخصی نمایش داده می شود.
شما اکنون از آنچه انجام داده اید با خبر می شوید. می توانید فایل های جدیدی که ایجاد شده را با دستور add به سیستم گیت اضافه کنید و از حذف شدن فایل ها باخبر شوید و …
در این دستور تنها ادرس فایل ها و وضعیت آن ها مشخص است اما جزییات درونی آن معلوم نیست. اگر فایلی تغییر کرده و میخواهید دقیقا تغییرات درون فایل را ببینید می توانید از دستور زیر استفاده کنید.

git diff

این دستور تمام تغییرات را به جزییات به شما نمایش می دهد. برای مثال خط شماره ۲۳ از فایل الف حذف شده و خط دیگری با این محتوا به آن اضافه شده است. رنگ قرمز نشان از حذف و رنگ سبز به معنی اضافه شدن است.
توجه داشته باشید که گیت تغییرات را به صورت حذف و اضافه نمایش می دهد. یعنی اگر شما یک کلمه از یک خط را تغییر دهید. گیت خط قبلی را حذف می کند و خط جدید را اضافه می کند نه اینکه تنها یک کلمه را تغییر دهد.
پس از اینکه از تغییرات با خبر شدید می توانید آن ها را به عنوان یک نسخه در گیت ذخیره کنید. برای این کار ابتدا باید لیست فایل هایی که می خواهید در این نسخه ذخیره شوند را با دستور git add اضافه کنید. سپس با دستور commit متن مناسبی بنویسید که بعدا به یاد بیاورید این تغییرات به چه منظوری اعمال شده است.

git add .
git commit -m “<comment>”

نقطه ای که بعد از git add آمده است به معنی تمام فایل هاست. ممکن است شما بخواهید از بین تغییرات تنها موارد خاصی را ذخیره کنید. میتوانید به جای نقطه نام فایل ها بنویسید.
خط اول می گوید تمام تغییرات را اعمال کن و در خطر دوم شما می گویید این تغییرات را با عبارت کامنت برای یادآوری ذخیره کنید. این عبارت هر چیزی می تواند باشد اما سعی کنید برای خودتان و دیگران با مفهوم باشد تا بعد ها که به آن مراجعه کردید به راحتی بتوانید آن را شناسایی کنید. مثلا می نویسید خطای ثبت نام برطرف شد.
راه سریع تری هم وجود دارید که شما میتوانید از دستور

git commit -am "<comment>"

استفاده کنید. این دستور تمام فایل ها را در نسخه فعلی ذخیره می کند و متن توضیح را نیز به آن میدهید.
حال اگر یک سرور برای ذخیره کد های خود داشته باشید از دستور

Git push

استفاده می کنید. این دستور تغییرات شما را روی ریپوزیتوری سرور قرار میدهد تا هم از حوادث طبیعی در امان باشد و هم امکان کار از محل های مختلف برای خود شما و یا همکارانتان فراهم بیاید.